Wielkopolska: Środa i Zaniemyśl

 23 i 24 sierpnia 2025. Dlaczego tu? Ano stosunkowo blisko do Giecza i Grzybowa i mój dziadek z rodziną tu bywał.

Środa Wielkopolska powstała w XIII wieku, obecnie miasto powiatowe, w I Rzeczypospolitej miejsce szlacheckich sejmików województw poznańskiego i kaliskiego. Najważniejszym zabytkiem jest kolegiata - fara z XV wieku:

Widoczna na pierwszym zdjęciu neogotycka wieża bramna pochodzi z XIX wieku, a otynkowana renesansowa kaplica została dobudowana do fary pod koniec XVI wieku.

Grupa na tęczy to najstarszy zabytek wewnątrz kościoła:

Poza tym wyposażenie przede wszystkim barokowe:

Na rynku niektóre kamieniczki są zabytkowe (niekoniecznie te na zdjęciach, popadywał deszcz i zrobiło się zimno, co nie zachęcało do szczegółowej eksploracji):

Na stojącym przy rynku urzędzie pamiątkowe tablice (umieszczam tylko dwa przykłady): 

I jeszcze jedno wspomnienie z przykościelnego muru:

 

Zaniemyśl (starsza nazwa Niezamyśl, powód zmiany i data nie są mi znane) to wypoczynkowo - letniskowa miejscowość dla Środy i Poznania. Parkujemy przy kościele:

Przy bocznej ścianie grób hrabiego Edwarda Raczyńskiego:

Centrum Zaniemyśla:

No i największa atrakcja - jezioro:

Pośrodku jeziora Wyspa Raczyńskiego, który urządzał na jeziorze pokazy bitew morskich. Pontonowy most na wyspę, aktualnie zamkniętą "dla ludności" ze względu na remont dworku Raczyńskiego:

Wzdłuż nadbrzeżnego deptaku posadzono dęby jako imienne pamiątki po bojownikach o wolność Polski:

Zaniemyśl był połączony i znowu jest (przynajmniej w sezonie letnim) czternastokilometrową koleją wąskotorową. Odrestaurowano nawet parowóz:

 

Pomyślano i o tych, co lubią kręcić własnymi nogami:

Dobrze wiedzieć, dziękować i oby jak najrzadziej trzeba było korzystać.

Wielkopolska: wczesnopiastowski gród w Grzybowie.

24 sierpnia 2025. Zbudowany w pierwszej połowie X wieku (czyli jeszcze przed chrztem Polski). Jeden z największych grodów na terenach przyszłego i wczesnego państwa piastów - tylko gród na Ostrowiu Tumskim w Poznaniu był większy; szacuje się, że wewnątrz wałów mogło mieszkać do 1000 ludzi. Nie było tu jednak żadnych budowli kamiennych, ale wykopaliska dostarczyły wielu przedmiotów i monet, w tym monet arabskich. Nie jest wymieniany w żadnych źródłach pisanych. Opuszczony około połowy XI wieku.

Obecna brama wjazdowa na teren grodziska, widok z zewnątrz i wewnątrz:

Brama, stylizowana na średniowiecze, zawiera kasy, toalety, sale wystawowe, zaplecze dla archeologów i taras widokowy. Widok na majdan grodziska z tarasu widokowego:

Odbywa się tu w połowie sierpnia Turniej Wojów.

Przy wałach grupa pomnikowych dębów, trzy z nich otrzymały imiona legendarnych przodków Mieszka I - Siemowit, Lestko, Siemomysł:

Obok czterogłowy Światowit (wersja współczesna):

i wioska edukacyjna (chaty o różnej konstrukcji, ule):

Chata na majdanie z przełomu XIX i XX wieku to zaplecze dla archeologów:

 

W bramie-pawilonie wystawa na temat noża. Kamienne:

 

z brązu:

i żelazne:

a na koniec stalowe z IKEI.

Wał grodu miał na zewnątrz fosę na całej długości, częściowo utworzoną przez małą rzeczkę. Obecnie tak to wygląda:

Oba te grodziska, Giecz i Grzybowo, to części Muzeum Pierwszych Piastów. Pozostałe grody to Poznań, Gniezno i Ostrów Lednicki. Miłego zwiedzania w tysiąclecie pierwszej koronacji polskiego króla!