Piramidy Meksyku: Mitla

27 luty 2011. Mitla w Dolinie Oaxaca. Podejrzewano, że to tutaj przenieśli się Zapotecy po opuszczeniu Monte Alban, ale badania archeologiczne wykazały, że Mitla funkcjonowała jako duży i ważny ośrodek równolegle do Monte Alban. Przypuszcza się, że była siedzibą najwyższego kapłana - jasnowidzącego, nazywanego przez Zapoteków Uija-tào. Hiszpańska nazwa miejscowości, po wielu zniekształceniach, nawiązuje do indiańskiego "miejsca spoczynku", tzn. podziemnego świata, miejsca zmarłych. Są tu też piramidy, ale zaniedbane i mało efektowne, na ogół nie ma czasu na ich odwiedzenie, bo najważniejszym zabytkiem jest wspaniały pałac, prawdopodobnie siedziba owego kapłana:

Zadziwiające są przede wszystkim niezwykłe geometryczne fryzy o dużym wyborze wzorów (podobno nie ma dwu identycznych), jedyne takie dekoracje w Ameryce Środkowej:

Na niektórych można jeszcze zauważyć ślady farby...
Wejście do pałacu tworzą olbrzymie głazy:

A w środku stoją jeszcze kolumny podpierające kiedyś strop:

Nie brakuje też wewnętrznych dziedzińców:

i wejść do ciemnych komnat:

W środku:

i strop zachwyca (dobudowany z pni palmowych wg ogólnej tutejszej modły w celu zachowania ściennych dekoracji):

i bogato fryzowane ściany:

Nie brakuje też okien (być może przejść do świata zmarłych):

ani podziemnych grobowców:

A przed ruinami pałacu kościół i stragany:

Można się też natknąć na miejscowe amazonki:

i znaleźć inspirację na zielony płot:

Mitla została ok. 1000 roku n.e. zajęta przez Misteków (Zapotecy mieszkają w tej okolicy do dzisiaj) i rozwijała się dalej aż do przybycia Hiszpanów, którzy zburzyli miasto.

Piramidy Meksyku: Monte Alban

26 luty 2011. Jesteśmy spory kawałek na południowy-wschód od i bliżej Pacyfiku niż Miasto Meksyk, w stanie Oaxaca, na Monte Alban (1940 m npm), w pobliżu stolicy stanu, czyli Miasta Oaxaca (bardzo oszczędne nazewnictwo :-) ). Monte Alban było kiedyś dużym miastem i stolicą jednej z najstarszych kultur Ameryki Środkowej stworzonej przez lud Zapoteków począwszy od 500 roku p.n.e. Największy rozkwit i terytorialny zasięg tej kultury przypada na te same lata co "złoty wiek" Teotihuacan, czyli 200 - 750 n.e. W Monte Alban (po hiszpańsku Biała Góra, nazwa zapotecka nieznana), w okresie jego rozkwitu mieszkało do 20 000 ludzi. Zbadane i odrestaurowane jest obecnie centrum sakralne tego miasta położone na splantowanym wierzchołku wzgórza wznoszącego się ponad 300 m nad doliną Oaxaca.

Reszta miasta była rozłożona na bocznych ramionach Monte Alban i jego zabudowanych tarasowato stokach:

Na terenie centrum sakralnego można znaleźć wiele ciekawych zakątków. Piramidy i pozostałości (kolumny) świątyń:

 

Zagłębienia z ołtarzami (?):

A pod ziemią gęsta sieć tuneli (niedostępne dla turystów):

No i, jak u nas, wycieczki szkolne:

Warto zwrócić uwagę na budynek w kształcie strzały - może obserwatorium astronomiczne, może mauzoleum wojennej chwały Zapoteków (na pierwszym planie):

i na rząd stel nazwany kiedyś Galerią Tancerzy:

Obecna interpretacja odnosi te płaskorzeźby do przedstawień torturowanych jeńców wojennych:

lub, w bardziej strawnej wersji, miałyby to być przykłady chorób i zniekształceń dla szkolących się lekarzy. Są też stele emocjonalnie neutralne, chociaż równie tajemnicze:

Przypuszcza się, że Zapotekowi mieli swoje pismo, do tej pory nie odczytane.
Nie brakuje boiska do gry w piłkę:

W głębi widać drzewa, niektóre bez liści, inne kwitną. W Meksyku zima to pora sucha, ale drzewa są zawsze fascynujące:

Zapotekowie opuścili Monte Alban w połowie VIII wieku n.e (zamieszkują tę okolicę nadal, sporo ich jest teraz w Stanach). Nikt nie wie dlaczego; był to okres schyłku większości klasycznych kultur Meksyku. Długo potem inny lud, Mistekowie, potraktował wzgórze jako swoją nekropolię, lecz już nic tam nie zbudowano oprócz grobów bogato wyposażonych w piękne przedmioty ofiarne. To już jednak inna historia.