Zacznę od końca, czyli od wieczoru nad bibimbap w koreańskiej restauracji w Dockland, byłej dzielnicy portowej Dublina, w miłym towarzystwie zaprzyjaźnionych Kolumbijczyków:
Był to zasłużony posiłek po kilku godzinach spędzonych (co prawda bez Kolumbijczyków, którzy w tym czasie zwiedzali Dublin) w dolinie rzeki Boinne gdzie przechowało się kilkadziesiąt kurhanów z grobami przejściowymi z przed 5 000 lat. Trzy z nich mają olbrzymie rozmiary a na podtrzymujących je głazach znajduje się 2/3 sztuki megalitycznej Europy Zachodniej. Dwa z nich są udostępnione do zwiedzania. Pierwszy, który odwiedzamy, to Knowth:
otoczony małymi kurhanami towarzyszącymi (po lewej stronie). Ich podstawę otaczają wielkie głazy:
Przy wejściu do korytarza wschodniego, które jest zastawione bogato rzeźbionym blokiem, znajduje się pionowo ustawiony kamień.
Ruch jego cienia po wejściowym bloku i znajdującym się za nim korytarzem, prawdopodobnie odgrywał istotna role w obserwacjach astronomicznych. na przykład położenie cienia wyznaczało dni równonocy jesiennej i wiosennej. Wokół wejścia znajduje się biały gruz kwarcowy, połyskujący nawet w świetle gwiazd:
Do korytarza można tylko zajrzeć przez kratę:
Jest on niedostępny dla turystów, ale przynajmniej oświetlony. Prowadzi do komory grobowej.
Po przeciwnej stronie kurhanu znajduje się korytarz zachodni:
z podobnym pionowym kamieniem i bogato rzeźbionym głazem progowym. Długość tych korytarzy to 34 i 40 metrów.
Na wierzchołku kurhanu w nowszych już czasach znajdowały się zabudowania obronne różnego pochodzenia, na platformę szczytową można wejść i rozejrzeć się po okolicy. Jeden z widoczków (przyznaję się szczerze, że zrobiony spod kurhanu):
A kto może, fotografuje:
Drugi kurhan, Newgrange, 13 m wysokości i 80 metrów średnicy.
Ma tylko jeden, wschodni, korytarz z komorą grobową. Tak wygląda wejście do niej:
Ta biała ściana z kamieni kwarcowych została zrekonstruowana na podstawie ich układu, kiedy leżały rozrzucone wokół wejścia. Wejście ma rzeźbiony kamień progowy, nad wejściem znajduje się charakterystyczne okno:
W Newgrange można wejść do korytarza i komory grobowej, ale w środku kurhanu nie wolno robić zdjęć. Niektóre z wewnętrznych głazów również są bogato rzeźbione. Poniżej kilka przykładów sztuki megalitycznej z kamieni zewnętrznych:
Była to sztuka abstrakcyjna w naszym znaczeniu, a co znaczyła dla swoich twórców i ich odbiorców jest dla nas całkowitą zagadką.
Okno nad wejściem do korytarza odgrywa bardzo ważną rolę w systemie znaczeń budowli. Korytarz od wejścia podnosi się i komora grobowa znajduje się na poziomie okna. W dni przesilenia zimowego wschodzące słońce pada przez okno w głąb kurhanu oświetlając korytarz i komorę grobową. Sama komora ma trzy boczne nisze i razem z korytarzem tworzy kształt krzyża. W niszach znajdują się olbrzymie kamienne misy, w których składano popioły po kremacji zwłok odbywającej się gdzieś na zewnątrz kurhanu. Po pewnym czasie popioły te usuwano. Komora po prawej stronie jest większa, bogaciej zdobiona i ma większą misę niż dwie pozostałe nisze. Według naszego przewodnika prawa strona była z jakichś względów ważna dla tych ludzi.
Po kilkuset latach użytkowania wszystkie okoliczne kurhany zostały porzucone przez swoich budowniczych.
A na zakończenie rzeka Bóinne w całej swojej krasie:
Być może nią właśnie i morzem transportowano bloki skalne na budowę kurhanów z dużych odległości (do 80 kilometrów) zanim je wciągano na zbocza doliny.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz